Diac là gì? Hiểu rõ Diac trong 5 phút

Mở đầu

Diac là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Diac như thế nào?. Đây là câu hỏi mà Dientu5ngay chúng mình nhận được khá nhiều mỗi ngày. Hôm nay trong nội dung bài viết “Diac là gì? Hiểu rõ Diac trong 5 phút” sẽ giúp các bạn trả lời những câu hỏi trên. Nào cùng bắt đầu nhé. Let’s go!

Diac là gì?

Khái niệm

Diac (Diode AC) là một linh kiện bán dẫn có chức năng như một van điện xoay chiều. Nó có đặc điểm là có thể cho dòng xoay chiều đi qua ở cả 2 bán kì (Bán kỳ dương và Bán kỳ âm) của điện xoay chiều AC khi điện áp đặt lên Diac vượt một ngưỡng nhất định. Diac được sử dụng nhiều trong các bộ điều áp (điều chỉnh điện áp) 1 pha hoặc 3 pha. Ngày nay, Diac được sử dụng phổ biến nhất chính là Diac DB3.

Ký hiệu trong mạch điện

Diac có ký hiệu giống như 2 Diode  đặt song song nhưng ngược chiều nhau. Hai chân của Diac ký hiệu là A1, A2 hoặc (MT1. MT2). Do sử dụng với điện xoay chiều, vai trò của 2 chân này là như nhau. Vì vậy khi mắc vào trong mạch chúng ta không cần quan tâm đến chiều và ký hiệu các chân.

Cấu tạo Diac

DIAC có thể được chế tạo dưới dạng cấu trúc ba lớp hoặc năm lớp bán dẫn. Về tính chất, nguyên tắc cho dòng điện đi qua của các lớp bán dẫn P và N các bạn có thể xem lại ở bài viết về Transistor.

Thường thì Diac loại 3 lớp bán dẫn sẽ được sử dụng nhiều hơn trong thực tế. Ở những Diac có cấu trúc 3 lớp bán dẫn thì chúng sẽ có điện áp ngưỡng khoảng 30V.

So với loại Diac 3 lớp, Diac 5 lớp chỉ khác về đặc tuyến Vôn-Ampe, còn nguyên lý hoạt động hoàn toàn tương tự.

Nguyên lý hoạt động cỉa Diac

Như đã đề cập ở phần khái niệm, Nguyên lỹ hoạt động của Diac hiểu một cách đơn giản nhất như sau: Khi đặt một điện áp lớn hơn mức điện áp ngưỡng của Diac (Thường là 30V) thì Diac cho phép dòng xoay chiều chạy qua. Hay nói cách khác Diac như một cái van nước, dòng điện xoay chiều là cái ống chứa nước. Khi áp suất tác động lên cái van mà đủ lớn thì nó sẽ tự mở (Hỏng van 😊). Diac cũng vậy, khi điện áp đặt lên nó lớn hơn 30V thì nó cho dòng điện xoay chiều đi qua thôi.

Nếu các bạn muốn hiểu sâu sắc hơn về nguyên lý hoạt động của Diac, có thể theo dõi đặc tuyến Vôn- Ampe dưới đây.

Trên đồ thị trục hoành (Trục nằm ngang) biểu thị giá trị điện áp đặt lên Diac tăng dần theo chiều từ trái sang phải. Trục tung (Trục thẳng đứng) biểu thị dòng điện mà Diac cho phép đi qua, chiều tăng dần từ dưới lên trên.

Nhìn vào đường đặc tuyến (Màu đỏ), chúng ta có thể đưa ra một số nhận xét như sau:

Khi điện áp đặt lên Diac chưa đạt tới mức điện áp ngưỡng V_BO thì dòng điện qua Diac rất nhỏ, trường hợp này Diac tắt.

Khi điện áp đặt lên Diac lớn hơn V_BO thì dòng qua Diac lúc này tăng lên, Diac ở trạng thái dẫn. Đó chính là nguyên lý hoạt động của Diac.

Trong các thiết bị điện tử, Diac thường dùng để tạo tín hiệu kích thích cho một bộ phận nào đó làm việc (Ví dụ như Triac, Transistor,..), chứ ít khi dùng Diac để chạy trực tiếp với tải.

Ứng dụng của Diac trong thực tế

Ứng dụng Diac trong mạch Dimmer

Mạch Dimmer hay còn gọi là mạch điều chỉnh độ sáng của đèn rất phổ biến tên thị trường hiện nay, giá dao động từ vài chục đến vài trăm ngàn cũng có.

Nếu các bạn đã học điện tử lâu năm, thì cái Dimmer này rất quen thuộc đúng không nào. Cấu tạo bên trong cũng chỉ có Triac và vài linh kiện cơ bản khác mà nó lại có thể giúp điều chỉnh độ sáng, điều chỉnh tốc độc động cơ đó các bạn. Dưới đây là sơ đồ mạch điện của nó nè.

Đầu vào và đầu ra của Dimmer đều là điện áp xoay chiều (Lưu ý khi mắc điện 220V các bạn phải hết sức cẩn thận nhé. Trong mạch sử dụng biến trở VR1 để thay đổi dòng qua Diac , thay đổi dòng kích đến chân G của Triac, dẫn đến thay đổi dòng tiêu thụ của tải, dẫn đến thay đổi công suất của tải (Chính là thay đổi độ sáng hoặc tốc độ động cơ)

Ứng dụng Diac trong điều khiển nhiệt độ

Sự kết hợp tuyệt vời giữa Triac và Diac tạo ra mạch điều khiển nhiệt độ cực kỳ hiệu quả.

Một mạch diac-triac điển hình được sử dụng để điều khiển nguồn xoay chiều cho lò sưởi được thể hiện trong hình. Tụ điện C1 mắc nối tiếp với cuộn cảm L trên triac làm chậm sự tăng điện áp trên thiết bị khi ở trạng thái không hoạt động. Điện trở R4 trên diac đảm bảo điều khiển trơn tru ở tất cả các vị trí của chiết áp R2 . Độ dẫn (Góc dẫn) của Triac được điều chỉnh bằng cách điều chỉnh chiết áp R2. Triac dẫn điện càng nhiều thì đầu ra từ lò sưởi nhiệt càng lớn. Do đó có thể kiểm soát trơn tru sản lượng nhiệt từ bộ gia nhiệt.

Lời kết

Như vậy, qua bài viết “Diac là gì? Hiểu rõ Diac trong 5 phút”, Dientu5ngay đã giúp các bạn hiểu thêm một chút về Diac là gì này? Ký hiệu Diac như thế nào này? Nguyên lý hoạt động của Diac như thế nào này? Hy vọng các bạn thích và nhớ Like hoặc Share lên Facebook để khi cần có thể đọc lại nhé.

CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG

Có thể bạn quan tâm

1. Chia sẻ kiến thức điện tử cơ bản
2. Tài liệu học điện tử miễn phí
3. Kênh YouTobe hay về điện tử, mạch điện
4. Fanpage cùng nhau học điện tử
5. Cửa hàng của chúng tớ – Mua để ủng hộ admin nha ❤

NƠI MUA LINH KIỆN GIÁ TỐT

1. Linh kiện điện tử giá siêu rẻ : Shop Ristina.vn
2. Linh kiện điện tử, nhà thông minh : Shop Làm Chủ Công Nghệ
3. Chuyên mạch nguồn, sạc dự phòng chỉ từ 1K: Shop Điện Tử AT
4. Chuyên pin sạc 18650, Pin sạc AA: Shop Linhkiengiatot
5. Chuyên các thiết bị điện công nghiệp: Shop Linhkien123